جزئیات خواندنی از شبی که دهقان فداکار جان مسافران قطار تهران – تبریز را نجات داد
سه شنبه ۱۶ آبان ۱۳۴۰ روزنامه اطلاعات در صفحه نخست خود خبر از یک واقعه حیرت آور در راه آهن تبریز داد. تیتر خبر این بود: «فداکاری یک دهقان جان صد‌ها مسافر را نجات داد». خبرنگار اطلاعات گزارش داد که فداکاری یک دهقان ایرانی در محل هشترود و در حدود ایستگاه های راه آهن «قرنقو» و «شیخ صفی»، یکی از صعب العبورترین مناطق کوهستانی و راه آهن تهران – تبریز، موجب نجات جان صد‌ها نفر از مسافران قطار مسافری تبریز – تهران شده است. ماجرا بر اساس گزارش خبرنگار اطلاعات بدین شرح بود:
قطار مسافری تبریز تهران روز سیزدهم ماه جاری [آبان] در ساعت مقرر از تبریز به تهران حرکت کرد. این قطار به وسیله دو لکومتیو و ده ها کوپه مسافری و سالن رستوران که میلیون ها تومان ارزش آن است همچنان به سیر خود ادامه می داد.
در این قطار بیش از دو هزار نفر مسافر به طرف تهران حرکت میکرد. قطار از ایستگاه مراغه گذشت و وارد منطقه کوهستانی محال هشترود شد و در این منطقه بیش از پنجاه تونل و پل بزرگ بر روی رودخانه ها و دره «قرنقو» ساخته شده و قطار‌ها نعره‌کشان از این منطقه سخت و کوهستانی می گذرند.
در این منطقه مناظر بدیعی در طرفین خط وجود دارد که برای بسیاری از مسافرین لذت بخش است و به همین مناسبت اکثر مسافرین هنگام عبور قطار از این منطقه در پشت پنجره های قطار قرار گرفته و مناظر اطراف را تماشا می کنند.
در آن شب که قطار مسافربری تبریز – تهران به طرف میانه می رفت هوا سخت طوفانی بود و منطقه کوهستانی «قرنقو» از شدت وزش باد و ریزش باران به لرزه درآمده بود و در همین لحظه بود که یک دهقان باشرف ایرانی فانوس به دست از بیابان به طرف قریه خود که «بقلاچوک» معروف است می رفت، قطار مسافری از تونل هجده گذشت و مسافرین آن کوچکترین اطلاعی از سرنوشتی که لحظه‌ای بعد در انتظار آنان بود نداشتند.
در این موقع دهقان فداکار که نام وی ریزعلی خواجوی [نام درست وی ازبرعلی حاجوی بود که خبرنگار اطلاعات سهوا نام او را اشتباه درج کرده بود – انتخاب] است هنگام عبور از روی خط صدای غرش مهیبی شنید که از کوه مجاور «ترانشه» و تونل هیجده راه آهن برخاست و لحظه ای بعد که روی خود را برگرداند متوجه شد که کوه ریزش کرده و راه را مسدود ساخته است.
در این موقع بود که دهقان مزبور فرارسیدن لحظه عبور قطار را از آن نقطه به خاطر آورد و به سرنوشت شومی که در انتظار مسافرین قطار و هم نوعان وی بود اندیشید.
دهقان فعالیت شدیدی آغاز کرد وی ابتدا به طرف تونل دوید و فتیله فانوس خود را بالا کشید و سپس برای آنکه راننده قطار کاملا از وقوع حادثه باخبر گردد نقشه ای طرح کرد.
دهقان لباس خود را درآورد و با نفت چراغ دستی خود آغشته کرد و با شعله چراغ آن را آتش زد و به وسیله این فانوس مشتعل به راننده قطار مسافری اعلام خطر کرد.
خوشبختانه راننده و رئیس قطار متوجه این علامت خطر شدند.
راننده بلافاصله دست بر روی شیر ترمز گذاشت و رئیس قطار دستگیره ترمز خطر را باز کرد و بالاخره قطار مسافربری پس از تکان های شدیدی که به خود داد از حرکت باز ماند.
مامورین قطار پیاده شدند و در این موقع بود که تازه متوجه شدند خطر عظیمی سر راه آنها قرار گرفته بود و اگر این اقدام انجام نمی شد قطار پس از اصابت به قطعات بزرگی که از کوه سرازیر شده و در روی خطوط قرار گرفته بود متلاشی می شد و عده زیادی از مسافرین هلاک می شدند.
دهقان مزبور از طرف رئیس قطار مسافری در همان محل مورد تقدیر قرار گرفت و پاداشی به وی پرداخت شد و بلافاصله این خبر به تهران رسید و از نظر اهمیت موضوع هیئت مدیره راه آهن تشکیل جلسه داد و ضمن تایید تقدیر از اقدامات دهقان مزبور و رئیس قطار و راننده مجددا پاداش قابل توجهی در حق دهقان تصویب کرد و به ناحیه شمال غرب راه آهن دستور داده شد که فورا مامورین به قریه قلاچوک رفته و این دهقان را پیدا کنند و تبریک و تقدیر و پاداش هیئت مدیره راه آهن را به وی تسلیم نمایند/
ریزعلی خواجوی – دهقان فداکار؛
ریزعلی خواجوی یا همان دهقان فداکار فرزند علی اصغر متولد ۵ اسفند ۱۳۰۹در روستای قلعه جوق شهرستان میانه آذربایجان شرقی متولد شد. ریزعلی خواجوی در روز شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۶ در سن ۸۶ سالگی بعد از تحمل یک دوره بیماری در بیمارستان امام رضا(ع) تبریز درگذشت.
روحش قرین رحمت الهی و نام و یادش گرامی باد – پورتال حمل و نقل ریلی
