معرفی قطارهای حومه ای

معرفی قطارهای حومه ای

قطارهای حومه ای از سرویس های حمل و نقل ریلی مسافری هستند، که در درجه اول بین مراکز شهرها مورد استفاده قرار می گیرند.

این قطارها، قطارهایی هستند که در شعاع ۱۰۰ کیلومتری یک کلانشهر و برای دسترسی ساکنین شهرهای اقماری به این کلانشهر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

غالب مسافرین قطارهای حومه ای با هدف رفتن به سر کار و برگشت به خانه این قطار را مورد استفاده قرار می‌دهند.

حرکت به موقع در سفر به سمت کلانشهر، سرعت بالا، حداقل توقف در ایستگاه بین راهی از ویژگی های این قطار در وضعیت ایده آل است.

قطارهای حومه ای تقریبا در حوزه یک ناحیه راه آهن تردد می کنند. اغلب مسافرین این قطار با هدف انجام کارهای اداری و خرید و معالجه از ایستگاه های بین راه به یک شهر مهم در آن ناحیه سفر می‌کنند و شب را در مقصد اقامت نمی‌نمایند و به مبدا بر می گردند.

از ویژگی‌های این نوع قطارها عدم حساسیت زیاد مسافرین به تاخیرات و توقف در تمام ایستگاه های بین راهی و وجود فضای اندکی برای بار مسافر است.

بیشتر مسیرهای حومه ای زمان‌های سیر تا دو ساعت و مسافت‌های تا ۲۰۰ کیلومتر را شامل می شود.

ویژگی های قطارهای حومه ای

قطارهای حومه ای بر مبنای استاندارهای خطوط راه آهن ساخته می شوند و با ویژگی های زیر از سیستم های حمل و نقل ریلی سبک و سریع همانند مترو متمایز می شوند:

• بزرگتر بودن؛
• فراهم آوردن فضای بیشتر نشستن نسبت به فضای ایستادن برای مسیرهای طولانی تر؛
• در اغلب موارد تناوبی کمتر از ارائه خدمات را دارد؛
• دارای برنامه زمانی ارائه خدمات (به عنوان مثال قطار در زمان های خاص حرکت می کند و نه در فواصل مشخص)؛
• خدمت رسانی به مناطق حومه ای شهر با ترام پایین تر، معمولا برای اتصال مناطق حومه ای به مراکز شهر ها

برنامه زمانبندی قطارها

در مقایسه با حمل و نقل سریع (و یا قطارهای شهری)، قطارهای حومه ای دارای تکرار پایین‌تری بوده و به جای فواصل زمانی ثابت از یک جدول زمانبندی پیروی می‌کند، همچنین ایستگاه های کمتر که با فواصل بیشتر از یکدیگر جدا شده اند.

قطارهای حومه ای در درجه اول به مناطق حومه ای شهرها که از تراکم کمتری برخوردار هستند خدمت رسانی می‌کنند و اغلب حق استفاده از خطوط را با قطارهای باری و بین شهری تقسیم می‌کنند.

از برخی از سرویس‌های قطارهای حومه ای تنها در ساعات اوج و سایر سرویس‌ها با انحراف کمتر در ساعات غیر اوج و تعطیلات پایان هفته مورد استفاده قرار می گیرند.

میانگین سرعت قطارهای حومه ای بالا بوده و اغلب با سرعتی بالاتر از ۵۰ کیلومتر حرکت می کنند. سرعت بالا به عنوان خدمتی بهتر در مسیرهای طولانی محسوب می شود.

برخی از سرویس های شامل خدمات اکسپرس بوده که برخی از ایستگاه ها را به منظور حرکت سریع تر حفظ کرده و مسافران مسیرهای طولانی را از مسیرهای کوتاه تفکیک می‌کنند.

دامنه فاصله استفاده از قطارهای حومه‌ای بین ۱۵ تا ۲۰۰ کیلومتر متغیر است. گاهی اوقات طول مسیر را می توان به صورت حرکت قطار بین دو چند شهر توصیف کرد.

فاصله بین ایستگاه‌ها متفاوت بوده اما معمولا بسیار طولانی‌تر از فاصله ایستگاه‌ها در سیستم قطارهای شهری است.

سازمان قطار های حومه ای در سال ۱۳۹۵

سازمان اصلی قطارهای حومه ای ، ریل باس ارم درنظر گرفته شده است. ولی بدلیل نبود تعداد کافی ناوگان ریل باس در حال حاضر برای حمل مسافران حومه ای کشور از ۵ سازمان قطار به شرح ذیل استفاده می گردد:

1. ریل باس های خودکشش با ظرفیت ۳۳۶ صندلی
2. ترنست های خودکشش با ظرفیت ۲۴۰ صندلی
3. واگنهای دوطبقه چینی و مترویی که توسط لکوموتیو حرکت داده می شوند(سال ساخت ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۲- سال ساخت سالن های مترویی ۱۳۷۶ است)
4. واگنهای درجه ۲ آلمانی ۹۶ صندلی قدیمی با کشنده لکوموتیو (سال ساخت۱۳۴۲)
5. واگنهای درجه ۲ آلمانی ۶۴ و ۷۰ صندلی قدیمی با کشنده لکوموتیو( سال ساخت ۱۳۵۲-۱۳۵۶)

این واگنها بسته به نیاز با سازمان و تعداد مشخص تنظیم و به سیر اعزام می گردند که در جدول ذیل به تفکیل محور و مسیر آورده است.

معرفی انواع قطار های حومه ای

🔹 قطار خودکشش (ریل باس ارم)

این قطارها از نوع صندلی اتوبوسی است و از سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت بهره می برد و در مسیرهای نسبتا کوتاه ( حومه ای) مانند تهران – پرند؛ تهران – هشتگرد و گرگان- پل سفید مورد بهره برداری قرار دارد.

طراحی داخلی این قطارها ارگونومیک، مجهز به سرویس بهداشتی ازنوع سیستم بسته، ایمن و مدرن است. کلیه سالن‌ها دارای نورپردازی مناسب، محل بار همراه، دستگیره‌های مناسب جهت تردد مسافر داخل سالنها و کپسول اطفاء حریق است و از سیستم تهویه سرمایش و گرمایش پیشرفته و خودکار بهره می‌برد.

دربهای واگن از طریق ۱۲ دوربین در پنل راننده قابل کنترل است. این قطار دارای سیستم صوتی برای پخش داخل قطار و بلند گوهای خارجی برای هشدارهای لازم در مواقع لزوم و بیرون قطار تجهیز شده است.

این ریل باس‌ها با سیستم محرکه دیزل هیدرولیک برای خطوط ریلی بدون برق طراحی گردیده است. در این نوع از ترن‌ها سیستم محرکه که شامل موتور دیزل و سیستم انتقال قدرت هیدرودینامیک می باشد در زیر واگن نصب گردیده و توان تولیدی موتور به یک سیستم هوشمند انتقال قدرت هیدرولیک شامل مبدل گشتاور، ریتاردر و کوپلینگ انتقال می‌یابد. در نتیجه امکان استفاده از ترمز هیدرودینامیکی فراهم شده و تنها در شرایط خاص (سرعت پایین، ترمز اضطراری) به ترمز مکانیکی نیاز خواهد بود.

ریل‌باس های موجود متشکل از ۴ واگن بوده و امکان بهره برداری از آن در حالت اتصال سه ترن‌ست با مجموع ۱۲ واگن و ظرفیت حمل ۱۰۰۸ مسافر با حداقل خدمه مورد نیاز جهت سیر محیا می‌باشد. آرایش پایه ای ریل باس به صورت ۴ واگنه با چیدمان =Mc-T-T-Mc= و حداکثر سرعت بهره برداری ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت می باشد.

واگن نوع MC مجهز به یک دستگاه موتور محرک دیزل و سیستم انتقال قدرت هیدرولیک، دیزل ژنراتور، فضای مسافر، سیستم تولید هوای فشرده، کابین راننده و یک درب ورودی مسافر از نوع اسلایدینگ پلاگ در هر سمت واگن می باشد.

واگن نوع T مجهز به یک دستگاه دیزل ژنراتور، سیستم هوای فشرده، یک دستگاه سرویس بهداشتی شرقی، فضای مسافر و یک درب ورودی مسافر از نوع اسلایدینگ پلاگ در هر سمت واگن می‌باشد. این قطارها در مسیرهای راه آهن حومه ای ایران بکار گرفته می شوند.

🔹 قطار خودکشش (ترن ست پردیس)

این قطارها از نوع صندلی اتوبوسی ویژه مانند صندلی های هواپیما و سرعت سیر ۱۶۰ کیلومتربرساعت؛ دارای خدمات کترینگ و پذیرایی وعده صبحانه در تمام مسیرها و نهار در مسیر مشهد می‌باشد.

این قطار‌ها در مسیرهایی همچون تهران-مشهد، تهران-یزد، تهران-میانه و قطارحومه ای تهران-قم بهره برداری میشوند.

واگنها در برابر ورود گرد و غبار، برف و باران کاملا ایزوله می‌باشد. مجموعه سیستم سرمایش در سقف واگن تعبیه شده و دارای عملکرد خودکار است.

داخل واگنها دارای سیستم صوتی تصویری مرکزی جهت پخش فیلم و موسیقی با چهار کانال خروجی و استفاده از هدفون به انتخاب مسافرین برای گوش دادن به موسیقی یا رادیو و یا تماشای فیلم می‌باشد. در این نوع قطارها نیز قابلیت نصب تجیزات دریافت از ماهواره برای پخش کانالهای تلویزیونی می‌باشد.

سرویس های بهداشتی با سیستم بسته و تجهیزات مناسب جهت استفاده مسافرین می‌باشد. در شروع هر حرکت، مامورین موظف به پخش فیلم آموزشی جهت استفاده صحیح از تجهیزات و امکانات موجود در قطار می‌باشند.

🔹 واگن های ۲ طبقه چینی

واگن‌های چینی که در ۲ طبقه ساخته شده‌اند از ۳ قسمت تشکیل شده اند: طبقه تحتانی و فوقانی محل استقرار مسافرین و قسمت میانی از یک طرف به اتاقک تجهیزات برق و اتاقک استقرار مامورین و از دیگر سو به سرویس بهداشتی و یک انبار ختم می‌گردد.

هر واگن مجهز به سیتم تهویه مطبوع، شیشه‌های ۲ جداره و بدنه دو لایه می‌باشد که باعث عایق‌بندی سالن در برابر حرارت و سرو صدا می‌شود.

سیستم گرمایش سالنها از طریق المنت برقی تامین می‌شود. این واگنها دارای سیستم صوتی و تصویری جهت پخش فیلم و موسیقی می‌باشد.

ظرفیت این واگنها ۱۰۸ نفر می‌باشد. نکته قابل توجه در این واگنها مجهز بودن به قلاب اتوماتیک می‌باشد که باعث کاهش ضربه در هنگام توقف و یا حرکت می‌شود.

---

برنامه حرکت قطارهای حومه ای زا از پورتال حمل و نقل ریلی دریافت کنید:

✅ برنامه حرکت قطارهای حومه ای اداره کل راه آهن تهران
🚆تهران-پرند / تهران-قم -جمکران / تهران-کرج-هشتگرد-قزوین / تهران-گرمسار-فیروزکوه / تهران-پیشوا-گرمسار

✅ برنامه حرکت قطارهای حومه ای اداره کل راه آهن آذربایجان
🚆تبریز-تربیت معلم / تبریز-جلفا

✅ برنامه حرکت قطارهای حومه ای اداره کل راه آهن جنوب
🚆اندیمشک-اهواز / اندیمشک-دورود / خرمشهر-اهواز / کارون-سربندر-ماهشهر

✅ برنامه حرکت قطارهای حومه ای اداره کل راه آهن شمال
🚆گرگان-پل سفید / گرگان-اینچه برون

✅ برنامه حرکت قطارهای حومه ای اداره کل راه آهن خراسان
🚆مشهد-سرخس

---