یادداشت پژوهشی پیش بینی نشست سطح زمین تحت تأثیر تونل سازی مکانیزه در محدوده ایستگاه های شماره ۱۱ و ۱۲ خط یک متروی تبریز به روشهای تجربی، تحلیلی و عددی
یادداشت پژوهشی پیش بینی نشست سطح زمین تحت تأثیر تونل سازی مکانیزه در محدوده ایستگاه های شماره ۱۱ و ۱۲ خط یک متروی تبریز به روشهای تجربی، تحلیلی و عددی
امروزه در شهرهای بزرگ، مترو‌ها و تونل‌های شهری یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین زیرساخت‌های شبکه حمل و نقل شهری به شمار می‌آیند. با توجه به اینکه، پروژه‌های جدید تونل باید در زیر مناطق پر جمعیت شهری ساخته شوند، ساخت و اجرای این سیستم‌های زیرزمینی ممکن است عوارضی را برای تاسیسات و آسیب به سازه‌های سطحی و زیر سطحی در پی داشته باشد.

یادداشت پژوهشی پیش بینی نشست سطح زمین تحت تأثیر تونل سازی مکانیزه

در محدوده ایستگاه های شماره ۱۱ و ۱۲ خط یک متروی تبریز به روشهای تجربی، تحلیلی و عددی
نوع مقاله: علمی – پژوهشی
چکیده

امروزه در شهرهای بزرگ، مترو‌ها و تونل‌های شهری یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین زیرساخت‌های شبکه حمل و نقل شهری به شمار می‌آیند. با توجه به اینکه، پروژه‌های جدید تونل باید در زیر مناطق پر جمعیت شهری ساخته شوند، ساخت و اجرای این سیستم‌های زیرزمینی ممکن است عوارضی را برای تاسیسات و آسیب به سازه‌های سطحی و زیر سطحی در پی داشته باشد.

در این مقاله به دلیل اهمیت موضوع عبور از باقت فرسوده شهری و تا حد امکان تقلیل خسارات وارده، محدوده مابین ایستگاه‌های شماره ۱۱ و ۱۲ خط یک قطار شهری تبریز که دارای بافت فرسوده و سنتی بوده و شامل ساختمان‌ها و سازه‌هایی با قدمت زیاد و عدم استحکام کافی است، مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته است.

با توجه به وجود ساختمان‌های میراث فرهنگی در یک مقطع از مسیر، بررسی نشست‌ها در این مقطع با استفاده از روش تجربی پک، روش تحلیلی لاگاناتان و پولوس و روش عددی المان محدود (نرم افزار PlAXIS3D Tunnel) صورت گرفته است. در انتها نیز نتایج حاصل از هر سه روش با یکدیگر مقایسه شده است.

نتایج نشان می‌دهد که مقادیر نشست سطح زمین حاصل از مدل عددی به دلیل در نظر گرفتن بار سازه‌های سطحی بیشتر از مقدار نشست به دست آمده از روش‌های تجربی و تحلیلی است و همچنین با توجه به اینکه نتایج نشست سطح زمین حاصل از مدل عددی بیشتر از مقدار مجاز نشست در مناطق شهری و مسکونی است، نیاز است که در این مقطع از محدوده مورد مطالعه فرایندهای کنترلی نشست به منظور عبور ایمن دستگاه حفاری صورت بگیرد.


کلیدواژه‌ها:

نشست سطح زمین؛ روش تجربی پک؛ روش تحلیلی لاگاناتان و پولوس؛ نرم افزار PlAXIS3D Tunnel؛ تونل سازی


مراجع:
  • اتحادیه شرکت­های قطار شهری(۱۳۸۶)” خبرنامه اتحادیه شرکت­های قطار شهری”، شماره ۸٫
  • شرکت مهندسین مشاور جهاد تحقیقات سهند( بی.تا) “مطالعات ژئوتکنیک قطار شهری تبریز، محدوده خیابان تیمسار محققی”.

Australian Standard (2002) “Earth retaining structures”, Australian Standards Institute. – Bobet, A. (2001) “Analytical solution for shallow tunnels in saturated ground”, Journal of Engineering Mechanics, ASCE, Vol.127. – Chen, R. P., Zhu, J., Liu,W. and Tang, X.W. (2011) “Ground movement induced by parallel EPB tunnels in silty soils”,  Journal of Tunneling and Underground Space Technology, Vol.26, pp.163-171. – Chou, Wi. and Bobet, A. (2002) “Prediction of ground deformation in shallow tunnels in clay”, Journal of Tunneling and Underground Space Technology, Vol.17, pp.3-19. – Franzius, J.N

(۲۰۰۳) “Behavior of building due to tunnel induced settlement”. Ph.D. dissertation, Imperial College of Science, Technology and Medicine. – Lambrughi, A., Medina, L. and Castellanza, R. (2012) “Development and validation of a 3D numerical model for TBM-B Mechanized excavation”,  Computers and Geotechnics Journal, Vol.40, pp.97-113

Mahmutoglu,Y. (2011) “Surface subsidence induced by twin subway tunneling in soft ground conditions in Istanbul”. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, Vol.70, pp.115-131. – Migliazza, M., Chiorboli, M. and Giani, G. P.  (۲۰۰۹) “Comparison of analytical method, 3D FEM with experimental Subsidence measurements resulting from the extension of the Milan underground”, Computers and Geotechnics, Vol.36, pp.113-124. – Ocak, I. (2009) “Environmental effects of tunnel excavation in soft and shallow ground with EPBM: The case of Istanbul”, Environmental Earth Science, Vol.59, pp. 347-352. – Park, K.H. (2004) “Elastic solution for tunneling-induced ground movement in clays”, International Journal of Geomechanics, Vol.4, pp.310-318. – Sweeney,P. (2006) “A study of interaction effects due to bored tunnels in clay”, Ph.D. thesis , Massachusetts Institute of Technology. – Vittorio, G., Piergirgio, G., Ashraf, M and Shulin, Xu. (2007) “Mechanized tunneling in urban areas: Design methodology & construction control”, Taylor and Francis Group, pp.113-150