مروری بر ساختمان حرفه ی حمل ریلی کالا

حمل و نقل ریلی ساز و کاری متناسب برای حمل و نقل انواع بار و کالا در مقیاس بالا می باشد . قطار ها به دلیل دارا بودن کابین های بزرگ که نوع آنها با توجه به نوع بار ترابری شده مشخص می شود ، توانایی باربریکالای حجیم را به صورت مطمئن و سریع از طریق خطوط ریلی کشور دارا هستند.

عوامل و افراد مسئول متعددی در رسیدن محصولات ، مواد اولیه و کالای تجاری به مشتری مقصد دخیل هستند. شرکت حمل و نقل ریلی ، راه آهن ، بارنامه ، بلیط ، مشتری و نمایندگی های مجاز در این حوزه فعال هستند. منظور از ترانزیت ریلی در این نوشته حمل کالا از طریق راه آهن به صورت داخلی یا بین المللی است. ترانزیت محمولات از طریق جاده های ریلی با انعقاد قرارداد حمل و صدور بارنامه برای حمل بار همراه خواهد بود که در آن شرکت در قبال حمل کالای مشتری مسئولیت خواهد داشت.

قوانین حمل و نقل توسط دولت ، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و سازمان راهداری تعیین می شوند . همچنین قوانین و مقررات گمرک و ترخیص در حمل بین المللی نقش دارند . 

راه آهن و حمل و نقل ریلی نقش کمی را در زمینه ی تجارت حمل و نقل بین المللی داراست . استفاده صحیح از ناوگان ریلی و ایجاد فضای مناسب برای حمل و نقل کالای ترابری شده از راه آهن مقصد تا محل دریافت مشتری پایانی ، باعث توسعه و افزایش درخواست مشتریان در این حوزه خواهد بود .
در رابطه با افزایش سهم حمل و نقل ریلی کشور ، نظرات متعددی از طرف مسئولان ارائه می شود . برای مثال معاون برنامه ریزی سازمان حمل و نقل جاده ای ، در سال ۹۶ بر این عقیده است که بالا بردن عوارض حمل و نقل زمینی در مناطق نزدیک به کریدور های راه آهن ، استفاده مشتریان از این ساز و کار افزایش خواهد یافت . 
حمل و نقل بین المللی کالا از طریق خطوط ریلی به همکاری دو یا چند کشوری که قطار از آنها عبور می کند نیاز دارد . قوانین و مقررات بین المللی از قبل تعیین شده و توسط همه ی کشور های مسئول تایید می گردد .
راه آهن موظف است باربری ریلی را به گونه‌ای برنامه ریزی، هدایت و کنترل کند که سیر و حرکت ناوگان متعلق به کلیه شرکتهای حمل و نقل ریلی (اعم از دولتی و غیر دولتی) در شزایط یکسان از نظر تعرفه دسترسی و استفاده از شبکه امکان‌پذیر گردد. یک شرکت حمل و نقل ریلی میتواند با اخذ مجوز از مراجع ذی‌ربط در دیگر شقوق ترابری نیز فعالیت نماید. خدمات وابسته به حمل و نقل ریلیشامل سرویسهای مرتبط با امر ناوگان و شبکه، امور پایانه‌های تعمیرات، امور بهره برداری از ناوگان و پشتیبانی‌های فنی و مهندسی و سیستم‌های کنترل و ناوبری قطار و کلیه تجهیزات و سرویسهای فنی تعمیر و نگهداری خطوط و شبکه ریلی و سرویسهای ارتباطی (مخابراتی) و علائم باشد.
با توسعه زیرساخت های حمل و نقل ریلی می توان سهم بالایی از ترانزیت بین المللی را به کشور اختصاص داد . کشور های آمریکا ، روسیه ، چین ، هند ، کانادا ، آلمان ، فرانسه ، برزیل ، مکزیک و آرژآنتین در این حوزه پیشگام هستند.

خدمات شرکت های حمل و نقل ریلی :
شرکت حمل و نقل ریلی شخصیت حقوقی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با اخذ مجوز از شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران که در این قانون راه آهن نامیده میشود و با تأمین ناوگان (لکوموتیو و یا واگن) مورد نیاز به منظور جابجایی (کالا، مسافر) تأسیس میگردد. شرکت های حمل و نقل ریلی در ابتدا به بررسی شرایط لجستیک باربری می پردازند و در صورت توانایی انجام سرویس ، به مذاکره و دریافت مشخصات مشتری می پردازند . خدمات حمل بار ریلی با کانتینر ۲۰ و ۴۰ فوت ، کانتینر مسقف ، کانتینر لبه دار، کانتینر مخزن دار در این حوزه به مشتریان ارائه می شوند . 
تجربه یک شرکت در ترابری یکی از فاکتور های رقابتی و جلب اعتماد مشتری محسوب می شود . برای مثال یک شرکت حمل و نقل ریلی که در ترانزیت به آسیای میانه تجربه فراوان دارد برای حمل و نقل در آسیای میانه از فاکتور رقابتی برخوردار است . 

مقررات حمل و نقل ریلی :
در حمل و نقل ریلی پروتکل ها و کنوانسیون های متعددی برای تنظیم استاندارد ها وجود دارد.این توافق های بین المللی موجب سهولت ارتباطات تجاری بین کشور ها می شود . قانون تشکیل شرکت سهامی راه آهن جمهوری اسلامی و اساسنامه مربوط ، کنوانسیون بین المللی حمل و نقل مسافر و توشه بوسیله راه آهن ، کنوانسیون بین المللی حمل ونقل کالا بوسیله راه آهن (CIM) ، کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی راه آهن (COTIF) ، پروتکل اصلاحی کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی با راه آهن ، کنوانسیون حمل و نقل بین المللی با راه آهن (FITOC) و پروتکل اصلاحی کنوانسیون حمل و نقل بین المللی (FTTOC) در این حوزه فعالیت دارند .
مقررات خارجی حمل و نقل ریلی محدود به موارد بالا نیست و مجامع دیگری نظیر اتحادیه بین المللی کنگره های راه آهن (IRCA) ، کنوانسیون حمل و نقل بین المللی راه آهن (COTIF) ، اتحادیه بین المللی راه آهن ها (UIC) و اتحادیه واگن های باری(RIV) که نوعی موافقت نامه استفاده متقابل از واگن های باری در حمل و نقل بین المللی محسوب می شود نیز بخش عظیمی از اطلاعات این حوزه را در بر می گیرد.
مجامع دیگر خارجی در حوزه ی ترانزیت ریلی شامل مقاوله نامه حمل و نقل کالا با راه آهن (SMGS)، کمیته ی بین المللی حمل و نقل راه آهن (IRTS) ، اتحادیه تعرفه های راه آهن بالکان و خاور نزدیک (BPO) ، سازمان بین دولت های حمل و نقل بین المللی با راه آهن (OTIF) و شرکت بین المللی اینتر کانتینر و اینتر فریگو (ICF) می باشد.

اهمیت نوع کالا در تعیین شرایط حمل و نقل کالا :
یکی از مواردی که در تعیین ناوگان حمل و نقل بین المللی و داخلی کالا نقش دارد نوع کالاست . برای مثال استفاده از حمل و نقل ریلی به دلیل مصرف سوخت کمتر، ایمنی بالاتر، درگیری کمتر نیروی انسانی و کیفیت حمل ، میتواند انتخاب مطمئنی در حمل فولاد باشد.
یک از انواع کالاهایی که به صورت رایج توسط ناوگان حمل و نقل ریلی ، ترابری می شوند ، مواد معدنی هستند که برای ترانزیت آنها باید از واگن های مناسب استفاده شود.

در حمل سنگ آهن از واگن لبه بلند ، گندله آهن از واگن های مسقف ، زغال سنگ از واگن فله بر ، پودر آلومینیوم از واگن مسقف ویژه حمل پودر آلومینیوم ، آهن آلات (رول،ورق،…) از واگن لبه کوتاه ، شمش و اسلب از واگن های لبه کوتاه و برای حمل سیمان و کلینگر از واگن های مسقف استفاده می شود.

فناوری حمل و نقل ریلی :
استفاده از فناوری جدید و به کارگیری صنعت توسعه یافته در حوزه حمل و نقل ریلی به بالا رفتن درآمدزایی و بهینه سازی سرویس دهی خواهد شد .اما لازم به ذکر است که هزینه سرمایه‌گذاری ، نگهداری و بهره‌برداری از شبکه باربری ریلی با راه‌آهن سریع به مراتب بالاتر از شبکه‌های ریلی معمولی می باشد و استفاده کنندگان از راه‌آهن سریع به‌واسطه بهره مندی از منافع آن باید هزینه بیشتری را در مقایسه با سایر مدل های لجستیک ترانزیت کالا متقبل شوند .

محتویات قرار داد حمل مشمول موارد زیر است:
الف) نام و مشخصات و نشاني فرستنده و گيرنده کالا و مشخصات طول مسيردر صورت نياز.
ب)  برنامه حمل تعداد سفرهاي حمل در روز، هفته، ماه و سال( زمان بندي حمل )زمانهاي اعزام قطار از مبداء و رسيدن به مقصد .
ج) نشاني مبداء و مقصد کالا، نوع و مشخصات عمومي کالا.
د) زمان واگذاري واگن ها به طرف مقابل در محوطه هاي مورد توافق و مهلت توافق شده بابت بارگيري واگن ها در مبداء و تخليه در مقصد ، در هر سفر.
ه)  چگونگي تحويل دهي و يا تحويل گيري واگن ها در خطوط فرعي و يا محوطه هاي اختصاصي صاحب يا صاحبان کالا و يا فرستنده و گيرنده کالا.
و)  نوع و ظرفيت امکانات تخليه و بارگيري در اختيار صاحب يا صاحبان کالا در مبداء و مقصد.
اصولا شرکت حمل کالای ریلی مکلف است از قطارهاي مستقيم براي حمل حيوانات زنده ، پرندگان و يا اجناس فاسد شدني استفاده نمايد و حيوانات زنده و اجناس فاسد شدني را در صورت آماده بودن وسيله حمل در همان روز تحويل بگيرد.
خطوط ریلی و حمل و نقل ریلی به طور نسبی نقش کمی در زمینه ی تجارت حمل ونقل بین المللی را در بر دارد ، لیکن در حمل و نقل عمومی می توان از امکانات راه آهن استفاده کرد.توسعه خطوط راه آهن نقش مهمی در زمینه ی پیشرفت حمل و نقل بین المللی در بر دارد .
همچنین بارنامه کالا در پروسه مذاکرات مشتری به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی و شرکت های حمل و نقل ریلی به عنوان کریر یا فورواردر ، تنظیم می شوند و نسخی از آن برای افراد ذی نفع ارسال می شوند . بارنامه کالا یک سند قانونی به حساب می آید و بیانگر روش حمل و اشخاص ذی نفع در معامله می باشد .
لازم به ذکر است تمام تعهدات حمل کننده و موارد احتمالی در صورت جبران بروز خسارت احتمالی باید بررسی شوند . تمام این موارد باید در مفاد قراداد اصلی یا بیمه در نظر گرفته شده و مکتوب شوند . 

معرفی شرکت های حمل و نقل بین المللی : 
شرکت کشتی رانی آریو مارین
شرکت حمل و نقل بین المللی سینا ترابر
کمپانی حمل و نقل کالای کاسپین حمل آسیا
شرکت ترابری بین المللی روان راه
شرکت باربری بین المللی فراتجرات هخامنش

جامع ترین پورتال حمل و نقل ریلی ، کاملترین بانک اطلاعاتی حمل و نقل ریلی بین المللی و داخلی ، با جدید ترین اخبار و مقالات ساختمان حرفه ی حمل و نقل لجستیک در دسترس بازدیدکنندگان گرامی می باشد .